Bánh Chưng Hay Bánh Trưng: Đừng Để Sai Chính Tả Ngày Tết

Bánh chưng là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt. Tuy nhiên, một lỗi sai chính tả thường gặp là viết “bánh trưng” thay vì “bánh chưng”. Vậy đâu là cách viết đúng và vì sao lại có sự nhầm lẫn này? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa của từ “bánh chưng” cũng như lý do tại sao không nên viết là “bánh trưng”.

Nguồn Gốc Lỗi Sai “Bánh Trưng”

Lỗi viết “bánh trưng” xuất hiện khá phổ biến, thậm chí trên cả các trang web chính thống của báo chí, các sở ban ngành, trường học và cả trên mạng xã hội. Nhiều người, kể cả những người nổi tiếng, cũng vô tình mắc phải lỗi này. Thậm chí, một số sự kiện văn hóa cũng in sai chính tả trên băng rôn, phông sân khấu. Điển hình là sự kiện Lễ hội Đền Hùng năm 2010, ban tổ chức đã in dòng chữ “bánh trưng, bánh giầy” trên một tấm biển lớn.

Truyện “Bánh Chưng, Bánh Giầy” và Ý Nghĩa “Bánh Chưng”

Câu chuyện “Bánh chưng, bánh giầy” đã quá quen thuộc với hầu hết người Việt. Truyện được ghi lại trong sách Lĩnh Nam chích quái, tương truyền do Trần Thế Pháp sưu tập từ thế kỷ XIV. Nội dung kể về việc vua Hùng Vương lựa chọn người kế vị bằng cách yêu cầu các con làm món ăn ngon dâng cúng tổ tiên. Lang Liêu, nhờ được thần nhân báo mộng, đã làm ra bánh chưng (hình vuông) và bánh giầy (hình tròn) từ những nguyên liệu dân dã, thể hiện sự gắn bó với quê hương đất nước. Vua Hùng đã khen ngợi ý nghĩa “trời tròn đất vuông” của hai loại bánh này và truyền ngôi cho Lang Liêu.

Chữ “chưng” (蒸) trong Hán-Việt có nghĩa gốc là hơi nóng hoặc hơi nước bốc lên. Chữ này là một chữ tượng hình mô tả hình ảnh nấu bánh: phần dưới là lửa (Hỏa), một gạch ngang tượng trưng cho đáy nồi (Kim), ở giữa là nước (Thủy) và trên cùng là một gạch ngang tượng trưng cho nắp đậy. Từ đó, “chưng” mang nghĩa là đun, hấp thực phẩm cho chín bằng nước hoặc hơi nước, hoặc đôi khi hiểu là đun, hấp nhẹ làm nước bay hơi để cô hỗn hợp cho đặc lại. Ở Trung Quốc cũng có loại bánh gọi là “chưng bánh” (蒸餅), tức là bánh bột gạo hấp.

“Bánh Giầy” chứ không phải “Bánh Dầy/Giày”

Tương tự “bánh trưng”, nhiều người viết sai “bánh giầy” thành “bánh dầy” hay “bánh giày”. Theo nhà ngôn ngữ học Trần Chút, “bánh giầy” là biến âm của tiếng Việt cổ “bánh chầy”. Âm “ch” xưa biến thành “gi” và âm “i” biến thành “ây”. Do đó, viết “bánh giầy” là chính xác. Tiếng Việt phát âm “d” và “gi” khá giống nhau nên nhiều người nhầm lẫn. Tuy nhiên, theo quy tắc chính tả tiếng Việt hiện tại, viết “bánh giầy” là chuẩn xác nhất.

Kết Luận

“Bánh chưng” và “bánh giầy” là hai món ăn truyền thống mang đậm giá trị văn hóa của dân tộc Việt Nam. Việc viết đúng chính tả không chỉ thể hiện sự tôn trọng ngôn ngữ mà còn góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp. Hãy cùng nhau lan tỏa cách viết đúng “bánh chưng” và “bánh giầy” để ngày Tết thêm ý nghĩa. Xe Tải Sơn Tùng kính chúc quý khách hàng một năm mới an khang thịnh vượng!