Phân tích Bài Thơ Viếng Lăng Bác

Bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một trong những tác phẩm văn học tiêu biểu viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ thể hiện tình cảm tha thiết, lòng thành kính và sự xúc động sâu sắc của nhà thơ khi được vào lăng viếng Bác.

Phân tích bài thơ Viếng lăng BácPhân tích bài thơ Viếng lăng Bác

Người con miền Nam, sau bao năm mong mỏi, nay được ra thăm lăng Bác, lòng trào dâng cảm xúc khó tả. Hình ảnh hàng tre bát ngát hiện lên trong sương sớm, như biểu tượng của dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất.

Cảm Xúc Khi Đến Thăm Lăng Bác

Câu thơ mở đầu “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác” như một lời tự sự chân thành, giản dị. Từ “thăm” thay cho “viếng” thể hiện sự gần gũi, thân thương, đồng thời giảm nhẹ nỗi đau mất mát. Hình ảnh hàng tre xanh hiện lên trong sương sớm:

Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng

Hàng tre bát ngát, xanh tươi như sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam, bất khuất trước mọi khó khăn, thử thách.

Sơ đồ tư duy phân tích Viếng lăng BácSơ đồ tư duy phân tích Viếng lăng Bác

Hình Ảnh Mặt Trời Và Dòng Người Vào Lăng Viếng Bác

Hình ảnh mặt trời được lặp lại: “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng/ Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”. Mặt trời thiên nhiên và “mặt trời” trong lăng là hình ảnh ẩn dụ chỉ Bác Hồ, nguồn sáng soi đường cho dân tộc, người mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Dòng người vào lăng viếng Bác được ví như “tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”. “Bảy mươi chín mùa xuân” là hoán dụ chỉ tuổi đời của Bác, cả cuộc đời cống hiến cho Tổ quốc. Dòng người nối tiếp nhau vào lăng thể hiện lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của nhân dân đối với Bác.

Sơ đồ tư duy phân tích Viếng lăng BácSơ đồ tư duy phân tích Viếng lăng Bác

Giấc Ngủ Bình Yên Của Bác

Bác nằm trong lăng, giấc ngủ bình yên giữa vầng trăng sáng dịu hiền. Vầng trăng gợi lên vẻ đẹp tâm hồn thanh cao, trong sáng của Bác. Dù biết “trời xanh là mãi mãi” – sự nghiệp, tư tưởng của Bác sẽ trường tồn, nhưng trong lòng nhà thơ vẫn dâng lên nỗi đau xót, nghẹn ngào: “Mà sao nghe nhói ở trong tim”.

Niềm Thương Nhớ Và Ước Nguyện Của Nhà Thơ

Ngày mai phải rời lăng Bác, trở về miền Nam, lòng nhà thơ trào dâng nỗi nhớ thương: “Mai về miền Nam thương trào nước mắt”. Ước nguyện của nhà thơ được thể hiện qua điệp từ “muốn làm”:

Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này…

Nhà thơ muốn hóa thân thành chim, thành hoa, thành cây tre để được mãi mãi ở bên Bác, thể hiện lòng thành kính, sự biết ơn và tình yêu thương vô hạn đối với Bác. Hình ảnh cây tre trung hiếu ở cuối bài thơ vừa mang ý nghĩa biểu tượng cho con người Việt Nam trung thành với Tổ quốc, vừa tạo nên sự liên kết với hình ảnh hàng tre ở khổ thơ đầu, tạo nên kết cấu chặt chẽ cho bài thơ.

Kết Luận

Bài thơ “Viếng lăng Bác” với ngôn ngữ giản dị, hình ảnh gần gũi, giàu sức gợi, đã thể hiện thành công tình cảm tha thiết, lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ Viễn Phương nói riêng và của đồng bào miền Nam nói chung khi được đến thăm lăng Bác. Tác phẩm đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh.